Vàng được coi là loại tiền tệ chung của thế giới và được nhiều người lựa chọn đầu tư dưới nhiều hình thức. Việc vay mượn vàng cũng là một cách nhiều người chọn để đầu tư hoặc giải quyết một số vấn đề tài chính. Bài viết này sẽ giải đáp câu hỏi cho vay vàng có hợp pháp không, có lãi không và tính lãi như thế nào.
Nội dung chính:
Cho vay vàng có hợp pháp không?
Dựa trên khoản 1, Điều 105 của Bộ luật Dân sự năm 2015 và Điều 4 thuộc Nghị định Chính phủ về Nguyên tắc quản lý hoạt động kinh doanh vàng, có thể khẳng định vàng là một loại tài sản. Vì vàng là một loại tài sản có giá trị, do đó việc cho vay vàng sẽ được tiến hành như một giao dịch cho vay tài sản thông thường và hoàn toàn hợp pháp.
Trên thực tế, những giao dịch vay nợ bằng vàng hay cho vay vàng thông qua các hợp đồng cho vay vẫn thường diễn ra. Những hợp đồng cho vay vàng là hợp đồng chuyển giao quyền sở hữu vàng tạm thời, có thể thỏa thuận đền bù hoặc không.
Tính lãi suất khi cho vay vàng như thế nào
Theo điều 463, Bộ luật Dân sự năm 2015, người vay tài sản có nghĩa vụ trả lãi khi có thỏa thuận song phương trong hợp đồng hoặc theo những quy định khác của pháp luật. Do đó khi lập hợp đồng cho vay vàng, các bên cần phải ghi rõ những nội dung như thời hạn trả, hình thức trả, trả tiền hay vàng và quy định lãi suất nếu có. Không có quy định nào cấm tính lãi suất khi cho vay vàng, do đó cho vay vàng tính lãi là điều hoàn toàn hợp pháp.
Năm 1992, thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã công bố lãi suất tối đa khi cho vay vàng là 7%/năm và những tranh chấp về lãi suất cho vay vàng đều được xử lý dựa trên quyết định này. Tuy nhiên vào năm 2000, thống đốc đã hủy bỏ quyết định này, kể từ đó không có văn bản quy định khác liên quan trực tiếp đến mức lãi suất tối đa khi cho vay vàng và mức lãi này chỉ phụ thuộc vào thỏa thuận của người vay và người cho vay khi làm hợp đồng.
Có thể vay vàng trả bằng tiền được không?
Theo điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định khi trả lại tài sản đã vay, bên vay có nghĩa vụ hoàn trả tài sản theo đúng những gì đã vay (cả về số lượng và chất lượng), đồng thời phải chi trả lãi nếu có thỏa thuận trong hợp đồng hoặc theo quy định khác của pháp luật. Như vậy, nếu trong hợp đồng cho vay vàng không có quy định nào khác thì người vay vàng cần trả lại bằng vàng. Trên thực tế, nhiều hợp đồng cho vay vàng nhưng quy đổi giá trị vàng ra tiền mặt và yêu cầu bên vay trả lại số tiền đó khi đến hạn.
Tranh chấp về lãi suất khi cho vay vàng
Vàng là loại tài sản có nhiều biến động tùy vào thời điểm giao dịch vàng, do đó việc cho vay vàng cần có những quy định rõ ràng để tránh xảy ra tranh chấp. Nếu có tranh chấp về lãi suất, nhà nước sẽ dựa vào quy định nào để xử lý?
Trước kia, khi có tranh chấp về lãi suất khi cho vay vàng, nhà nước sẽ xử lý dựa trên quyết định của thống đốc Ngân hàng Nhà nước về mức lãi tối đa là 7%/năm. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại quyết định này đã bị hủy bỏ, khiến cho việc xử lý tranh chấp về lãi suất khi cho vay vàng trở nên không thống nhất. Một số vụ tranh chấp được xử lý dựa trên quy định về lãi suất đối với khoản vay tiền mặt tại điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, quy định mức lãi tối đa là 20%/năm của khoản tiền vay. Tuy nhiên cách tính này vẫn còn nhiều khúc mắc bởi nếu quy giá trị vàng thành tiền thì tính theo giá vàng tại thời điểm vay, thời điểm hết hạn hợp đồng vay hay tại thời điểm có xảy ra tranh chấp.
Như vậy, việc cho vay vàng có được tính lãi hay không là phụ thuộc vào hợp đồng cho vay vàng. Để đảm bảo quyền lợi của mình, cả bên cho vay và bên vay đều cần thỏa thuận thật kỹ về lãi suất trong hợp đồng cho vay vàng.
